۱۳۸۸ آبان ۱, جمعه

تئوری موسیقی - درس اول - مقدمه





در این درس به تئوری ظاهری موسیقی می پردازیم. منظور از تئوری ظاهری تمام نکاتی است که در یک قطعه موسیقی به چشم می خورد و شامل نت ها ( از لحاظ مدت زمانی) ، سکوت ها، کلید ها ، میزان ها ، علامت های حسی، تکرار ها، کسر میزان و ... میشود. مباحثی که ظاهری نیستند مانند هارمونی، فواصل ، ارزش نت ها از لحاظ فاصله ها (پرده و نیم پرده) ، گام و ... در تئوری تحلیلی موسیقی ( هارمونی) در چهار جلد ارائه خواهند شد.


نوشته ای را در نظر آورید. در اولین نگاه این نوشته از خطوط و حروفی که بر روی این خطوط قرار گرفته اند تشکیل شده اند. در مرحله دوم این نوشته از پاراگراف ها و جملات تشکیل شده و در مرحله سوم از لغات و عبارات. یک قطعه موسیقیایی نیز مانند یک نوشته ادبی از خطوط و حروف و کلمات و جمله ها تشکیل شده است. در یک قطعه موسیقی، نت ها نقش حروفی را دارند که در روی 5 خط و بین آنها قرار میگیرند. این 5 خط را خطوط حامل می نامیم. نت ها می توانند بر روی این خطوط واقع شوند یا در فاصله بین آنها قرار بگیرند. هر نت با توجه به محلی از این خطوط که قرار میگیرد یک نام دارد و یک صدا را نشان می دهد. این نت ها در اصللاح بین المللی به ترتیب به صورت زیر خوانده میشوند:
محل قرار گیری این نت ها به کلید قطعه بستگی دارد. کلید یک قطعه مانند زبان یک نوشته است و تا زمانی که کلید یک قطعه شناخته نشود تشخیص نت های آن امکان پذیر نخواهد بود. در شکل زیر مطالب آموخته شده را مرور میکنیم

در شکل که از قطعه دانوب آبی اثر اشتراوس آهنگ ساز اتریشی انتخاب شده است دو نوع از کلید ها نشان داده شده اند ( این دو نوع متداول ترین کلید ها می باشند) این کلید ها را کلید سل و کلید فا می نامند. کلید ها انواع زیادی دارند که در آینده به آن می پردازیم. در شکل بالا 5 خط حامل را ملاحظه میکنید و میبینید که نت ها بین خطوط و روی خطوط قرار گرفته اند. در بعضی از قطعات که برای دو دست نوشته شده اند ( مانند اکثر قطعات پیانو) دو سری از خطوط حامل را به وسیله یک آکولاد به یکدیگر مرتبط میکنند که در این حالت به مجموعه آن خطوط حامل بزرگ گفته میشود. بعد از علامت کلید ، علامت کسر میزان یا علامت میزان قرار میکیرد که مفهوم آن در آینده توضیح داده میشود. لازم به ذکر است که تشخیص نت ها در کلید های مختلف را در درس هارمونی به طور مفصل برایتان توضیح خواهم داد
در درس آینده بخشی از کلید ها را مرور خواهیم نمود و این درس را با رباعی از خیام به پایان می بریم:

گر می نخوری طعنه مزن مستانرا بنیاد مکن تو حیله و دستانرا
تو غره بدان مشو که می مینخوری صد لقمه خوری که می غلام‌ست آنرا

توضیح: این بیت اشاره دارد به کسانی که خود را بیش از دیگر مقید به اسلام می دانند می گوید که از اینکه شما شراب نمی نوشید احساس غرور نکنید بلکه این لغمه هایی که می خورید و بسیاری از امور روزانه تان توسط کسانی پرورده می شود که شراب می نوشند پس از اخلاق به دور است اگر بر آنان خرده بگیری

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر